- κινησιοσκόπιο
- Ηλεκτρονική διάταξη η οποία μετατρέπει σε ορατές εικόνες τις μεταβολές εύρους των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που λαμβάνει μια συσκευή τηλεόρασης από τον σταθμό ο οποίος εκπέμπει.
Το κ. αποτελείται από έναν γυάλινο σωλήνα, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχει κενό. Στον λαιμό του σωλήνα τοποθετείται το ηλεκτρονικό πυροβόλο και στον κοίλο πυθμένα του μια φθορίζουσα ουσία. Το πυροβόλο είναι μια διάταξη η οποία παράγει μια λεπτή δέσμη (χρωστήρας) ηλεκτρονίων υψηλής ταχύτητας με τη βοήθεια μιας σειράς ηλεκτροδίων. Η δέσμη αυτή, όταν προσπίπτει στο φθορίζον υλικό, δημιουργεί ένα φωτεινό σημείο. Η φωτεινή ένταση και η διάμετρος του σημείου μπορούν να μεταβάλλονται, αν ρυθμίζεται η διαφορά δυναμικού μεταξύ των ηλεκτροδίων του πυροβόλου. Έξω από τον σωλήνα, ανάμεσα στο πυροβόλο και στο πέτασμα (οθόνη), είναι τοποθετημένα τέσσερα πηνία (δύο ζεύγη κάθετα μεταξύ τους), τα οποία διαρρέονται από μεταβαλλόμενα ηλεκτρικά ρεύματα. Συνεπώς παράγονται δύο μεταβαλλόμενα μαγνητικά πεδία, τα οποία προκαλούν απόκλιση της ηλεκτρονικής δέσμης και έτσι μετακινούν το φωτεινό σημείο επάνω στο πέτασμα. Με τη διάταξη αυτή είναι δυνατόν, αν χρησιμοποιηθούν κατάλληλα μεταβαλλόμενα μαγνητικά πεδία, να υποχρεωθεί η ηλεκτρονική δέσμη να διατρέξει όλο το πέτασμα σε χρόνο μικρότερο από ένα δέκατο έκτο του δευτερολέπτου (συγκεκριμένα στις ΗΠΑ σε ένα τριακοστό του δευτερολέπτου, ενώ στην Ευρώπη σε ένα εικοστό πέμπτο του δευτερολέπτου). Επειδή οι εικόνες που σχηματίζονται στον αμφιβληστροειδή του ανθρώπινου ματιού διατηρούνται περίπου επί ένα δέκατο του δευτερολέπτου, το μάτι βλέπει ταυτόχρονα φωτισμένα διάφορα σημεία του πετάσματος, τα οποία στην πραγματικότητα φωτίζονται σε διαδοχικούς χρόνους. Αν επί όσο χρόνο παραμένει το φωτεινό σημείο στο πέτασμα μεταβάλλεται η ένταση της ηλεκτρονικής δέσμης, ανάλογα με τις μεταβολές δυναμικού σε ένα από τα ηλεκτρόδια του πυροβόλου (εσχάρα), τότε παράγονται διαφορετικοί φωτισμοί σε διάφορα σημεία του πετάσματος. Με τον τρόπο αυτόν είναι δυνατόν να αναπαραχθεί στο πέτασμα της τηλεοπτικής συσκευής μια ασπρόμαυρη εικόνα από ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα μεταβλητού εύρους, το oποίο αφού ληφθεί και ενισχυθεί, ορίζει τις μεταβολές δυναμικού που υφίσταται η εσχάρα του κ.
Στο κ. για έγχρωμη εικόνα χρησιμοποιούνται τρία ηλεκτρονικά πυροβόλα, ένα για κάθε πρωτεύον χρώμα (κόκκινο, μπλε, πράσινο), ενώ το πέτασμα είναι καλυμμένο με μικρά στίγματα ή μικρές λωρίδες. Κάθε στίγμα ή λωρίδα καλύπτεται με μία από τις τρεις φθορίζουσες ουσίες, καθεμία από τις οποίες εκπέμπει ένα από τα πρωτεύοντα χρώματα, όταν πάνω της προσπίπτουν ηλεκτρόνια. Ανάμεσα στα ηλεκτρονικά πυροβόλα και πολύ κοντά στο πέτασμα υπάρχει μεταλλική μάσκα ή πλέγμα ηλεκτροδίων, το οποίο υποχρεώνει τα ηλεκτρόνια κάθε πυροβόλου να προσπίπτουν αποκλειστικά σε στίγματα της αντίστοιχης ουσίας. Ρυθμίζοντας το δυναμικό στις εσχάρες των τριών πυροβόλων είναι δυνατόν να ρυθμιστεί όχι μόνο η φωτεινότητα αλλά και το χρώμα κάθε σημείου του πετάσματος.
Εκτός από την τηλεόραση, χρήση κ. γίνεται σε οθόνες ραντάρ, ηλεκτρονικών υπολογιστών, ιατρικών μηχανημάτων, εργαστηριακών οργάνων (π.χ. παλμογράφων, αναλυτών φάσματος), ηλεκτρονικών παιχνιδιών κ.ά.
Οι οθόνες με κ. τείνουν πλέον να αντικατασταθούν από επίπεδες οθόνες τεχνολογίας υγρών κρυστάλλων ή πλάσματος.
Κάθετη τομή του κινησιοσκόπιου για συσκευές τηλεόρασης. Ο χρωστήρας ηλεκτρονίων, ο οποίος παράγεται από το ηλεκτρικό πυροβόλο και κατευθύνεται από το μαγνητικό πεδίο των πηνίων, διατρέχει ολόκληρο το φωταυγές πέτασμα σε οριζόντιες γραμμές. Με τον τρόπο αυτό έχουμε εκπομπή φωτός με διάφορη ένταση και αναπαραγωγή των εικόνων.
Dictionary of Greek. 2013.